ΡΡΡΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ
Π£ΡΡΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ
Π£ΡΡΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° (Π£ΠΠ₯Π) β Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠΌ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠΎΠΌ ΠΈ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Β«ΠΏΠ°Π½Π°ΡΠ΅ΠΈΒ» Π΄Π»Ρ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ·Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠ° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Π° ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° Π£ΠΠ₯Π,
Abstract. Ursodeoxycholic acid (UDCA) is a hydrophilic bile acid, a potent antioxidant, which is currently used as a βpanaceaβ for drug treatment of wide range of hepatic diseases. Pharmacokinetics and action mechanisms of UDCA were shown, among which are cholangiocyte protection from cytotoxicity of hydrophobic bile acids; stimulation of hepatobiliary secretion; hepatocyte protection from apoptosis caused by bile acids, as well as UDCA use in different cholestatic diseases: primary biliary cirrhosis, sclerosing cholangitis, progressing and non-progressing forms of familial intrahepatic cholestasis, cystic fibrosis, intrahepatic cholestasis of the pregnant, drug-induced cholestasis, hypophospholipid-associated gallstones. Pharmacokinetics and action mechanisms of UDCA were shown, as well as UDCA use in different cholestatic diseases. UDCA is widely used in the therapy of different hepatic diseases, and in cholestatic diseases, it is the first-line therapeutic drug. Though, in many cases, UDCA therapy is not pathogenic, its use is accompanied with reduction of skin itching, enhancement of biochemical indicators, and improves results of histological and cholangiographic studies. So the conducted therapy is favorable, and is directed more to relief of complications in cholestatic diseases. All the patients who got UDCA in primary sclerosing cholangitis, had more favorable clinical course of the disease, and serious complications occurred not so often.
Π£ΡΡΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° (Π£ΠΠ₯Π) β Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠΌ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠΎΠΌ ΠΈ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Β«ΠΏΠ°Π½Π°ΡΠ΅ΠΈΒ» Π΄Π»Ρ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ·Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠ° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ [1]. ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π ΠΈ ΠΏΡΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ . Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°Π³ΠΎΠ² [1], Π·Π°ΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΠ»ΡΡΠ³Π΅ΠΉΠΌΠ΅ΡΠ° [2], Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΠ°ΡΠΊΠΈΠ½ΡΠΎΠ½Π° [3] ΠΈ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΠΌ [4], Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ in vivo ΠΈΠ»ΠΈ in vitro. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ Π£ΠΠ₯Π [5]. Π‘ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎ Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠΈ Π½Π° ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ Π³Π»ΡΠΊΠΎΠ·Ρ ΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π· [1, 6], ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΠΈΠ½Ρ [7], ΡΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [8] ΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π·Π΅ [9]. ΠΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ ΡΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² Π£ΠΠ₯Π Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π·Π° [1, 10]. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ [11β14]. Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΊΠ°ΠΊ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠΎΠ·Π° (ΠΠΠ¦) ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ [15, 16], Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅ΡΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΏΠ»Π°ΡΠΈΠ½ΠΎΠΌ, Π±Π΅Π· ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΒΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠΏΠ»Π°ΡΠΈΠ½Π°.
Π£ΠΠ₯Π ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ.
Π€Π°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°
ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄ΠΎΠ· (10β15 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/ΡΡΡ) Π£ΠΠ₯Π ΠΏΠΎΠ³Π»ΠΎΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Π² ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ β Π² ΡΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠΊΠ΅ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠ°ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΡΡΠ·ΠΈΠΈ [17]. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ ΠΌΠΈΡΠ΅Π»Π»ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π£ΠΠ₯Π Π±Π»ΠΈΠ·ΠΎΠΊ ΠΊ ΡΠ = 8, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π² ΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π΅ ΡΠΎΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠΈΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ»ΡΠ±ΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠ΅Π»Π»Π°Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [17]. Π£ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π° ΡΠ½Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ.
ΠΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΈΠ· ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ° Π² ΠΏΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΠΊ ΠΈ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 50% Π£ΠΠ₯Π [17], Π³Π΄Π΅ ΠΎΠ½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Ρ Π³Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ Π² ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ β Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΡ. Π₯ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΡ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ , Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΠΈΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π°, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. Π‘ΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ° Π²Π½ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ·ΠΎΠΉ. ΠΠΆΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½Π°Ρ Π΄ΠΎΠ·Π° ΠΎΡ 13 Π΄ΠΎ 15 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³ Π£ΠΠ₯Π Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΠΠ¦ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π½Π° 40β50%. ΠΡΠΈ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄ΠΎΠ·Ρ Π£ΠΠ₯Π Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈΠ·-Π·Π° Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π£ΠΠ₯Π ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π· ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ ΡΠΏΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π£ΠΠ₯Π Π΄ΠΎ Ρ Π΅Π½ΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ [17].
ΠΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΡ Π£ΠΠ₯Π Π²ΡΠ°ΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π² Π΄ΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π·Π΄ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠΊΠΈ, Π³Π΄Π΅ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠΈΡΡΡΡ Π·Π° Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡ Ρ ΡΠ½Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ. ΠΠ΅Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π² ΡΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΠΊΠΈΡΠΊΡ, Π΄Π΅ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠ±ΠΈΠΎΡΡ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² Π»ΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. ΠΠ·-Π·Π° Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠ΅ΠΉΡΡ Π»ΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΠΉ Π² ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠΌΠΎΠΌ ΡΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠΊΠΈ. Π€ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ, ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΅Π΅ Ρ ΠΊΠ°Π»ΠΎΠΌ.
Π ΠΌΠΎΡΠ΅, Π΄Π°ΠΆΠ΅ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ 5% Π΄ΠΎΠ·Ρ Π£ΠΠ₯Π Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ², ΡΡΠΎ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ»ΠΈΠΌΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ Π΅Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΠΎΡΠΊΠΈ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½Π° [17].
ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π
ΠΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ, Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ . ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π° ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ:
ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌ ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ.
ΠΠ°ΡΠΈΡΠ° Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠΈΡΠΎΠ²
ΠΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ (ΠΎΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΎ ΠΌΠΈΠ»Π»ΠΈΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ) ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ in vitro Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ (Π»ΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ, Π΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ, Ρ Π΅Π½ΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ) ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π°ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ. ΠΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΡ Π£ΠΠ₯Π Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [18, 19]. Π ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½ΠΎΠ·Π°ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ Π£ΠΠ₯Π Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Π° ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π° ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠ΅Π»Π» Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ [19]. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠΈΡΡ, Π°ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π½Π° Π½ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π in vitro, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π° Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠΌ. ΠΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΒΡΠΈΡΠΎΠ² Π·Π°ΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠ΅Π»Π» Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ.
Π ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ Π½Π° ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ. ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΡ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² [20]. ΠΠ½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΡΠΎΠΌ (ΠΠ‘Π₯) ΠΈ ΠΠΠ¦, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π, Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² Π±ΡΠ»Π° ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ [21β25]. ΠΡΠΈΠ΅ΠΌ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ°Π» ΠΏΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΏΡΠΈ Π»ΠΈΠ³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² [26].
Π‘ΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΡ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΠ±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ
ΠΠ±ΡΠΈΠΌ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ² Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ ΠΈ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΉ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ·.
ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π³Π»ΡΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ±ΠΈΠ½Π°, Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΠΎΠ²) ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΡΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ [21, 30]. Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, Π£ΠΠ₯Π ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΡ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΠΠ¦ ΠΈ ΠΠ‘Π₯ [31] ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ±ΠΈΠ½Π° [22, 24, 32β34] ΠΈ ΡΠ½Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [35]. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π΅, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½Π΅Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ· Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ².
Π‘Π΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² Π°ΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π΅ ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π° ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π° ΠΏΠΎΡΡΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅. ΠΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π² Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ°Ρ Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΈ [36] ΠΈ Π½Π°ΡΠ΅Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΡΠ΅Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π² ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅Π² [21, 37].
ΠΠ»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π°, Π°ΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΡΡΠ°Π²ΠΊΠΈ ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠ° (Bile Salt Export Pump β BSEP), ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈΠ· Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ° Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠΊΡΠ»Ρ, ΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ (multidrug resistance protein 2 β MRP2), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ, ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½-2 ΠΏΡΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΠ°, Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ. ΠΠ»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΌΠ ΠΠ ΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΎΠ² Π² ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ° ΠΈ Π½Π° Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°-ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ.
ΠΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ²
ΠΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π΅ Π½Π°ΡΠ΅Π»ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅Π·ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² Π½Π° ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ° Π½Π°ΡΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ. ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°Ρ Π£ΠΠ₯Π (Π’Π£ΠΠ₯Π) ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΠΎΠ² ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΠ±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΡΠΉ Π²Π΅Π·ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΊΠ·ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ· ΠΈ Π²ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² Π°ΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ° [21, 28, 29, 37β39]. Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°Ρ Π’Π£ΠΠ₯Π Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° MRP2 Π² ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅Π², ΡΡΠΎ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΡΠΏΠΎΡΡΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΠ° ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΈΡ Π²ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ [27].
ΠΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅Π²Π°Ρ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½Π° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π’Π£ΠΠ₯Π ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΡΠΈ, Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΎΡ PKC [37, 39]. ΠΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ GTP-ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° Ras ΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΠ³Π΅Π½-Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ΠΊΠΈΠ½Π°Π· (MAPK) Π²Π½Π΅ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΠ½Π°Π·ΠΎΠΉ (Erk) β Erk-1 ΠΈ Erk-2, Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈ Ras/Raf-Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ p38MAPK, Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ, ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π’Π£ΠΠ₯Π-ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΡΡΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΊΡΡΡΡ [37, 39]. Π’Π£ΠΠ₯Π ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ p38MAPK ΠΈ Erk-2. ΠΡΠΎ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ BSEP Π² ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΈ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ [37].
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ»ΡΡΡΠΈΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°Ρ , ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΠΈΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠΊΠ°Π΄Ρ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΠΉ, PKC-Ξ± ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ MAPK.
ΠΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ/ΠΈΠ½Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ²
Π€ΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅/Π΄Π΅ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π² ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π°ΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ Π² Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ°Ρ . Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ BSEP ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ PKC-Ξ±-ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ [42, 43]. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΡΠ΅Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΠ΅Ρ PKC-Ξ± Π² ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ [44], ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ°ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ) ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π’Π£ΠΠ₯Π) ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΡΠΌ PKC [27, 44] Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π² ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π΅ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ° [42, 43].
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ HCO3 β ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π°Π½ΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ , ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ HCO3 β Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π°.
ΠΠ°ΡΠΈΡΠ° ΠΎΡ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ·Π°
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ· [49]. ΠΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π΅ Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [49]. Π Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ°Ρ Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΡ Π΅Π½ΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΡΡ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ· Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄-Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ° ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈ Fas [50] Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΊΠ°ΡΠΏΠ°Π·Ρ-8 ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ BID. BID ΡΠ°ΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π² Π΄ΡΡΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ BAX Π² ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π΅. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ (mitochondrial membrane permeability transition β ΠΠΠ Π’), ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ, Π²ΡΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌΠ° Π‘ Π² ΡΠΈΡΠΎΠ·ΠΎΠ»Ρ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌΠ° Π‘ Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π°Π·Ρ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ-1, ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠΏΠ°Π·Ρ-9 ΠΈ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ [49].
ΠΠ½ΡΠΈΠ°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΡΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠΠ Π’ ΠΈ Π²ΡΠ±ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌΠ° Π‘ [49, 51, 52]. Π£ΠΠ₯Π ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ° ΡΠΏΠΈΠ΄Π΅ΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠΎΡΡΠ° ΠΈ ΠΠΠ Π ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π» Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ°Ρ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π°Π½ΡΠΈΠ°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ [5, 53]. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π½Π° Π°Π½ΡΠΈΠ°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ.
ΠΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠΈ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ . ΠΠ°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠ° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π£ΠΠ₯Π, ΡΠ°ΠΊΠ°Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π±Π΅ΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» HLA ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° I Π½Π° Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ°Ρ [32, 54], Π½ΠΎ, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΠΎΠ½Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π°Π½ΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ Π£ΠΠ₯Π. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ in vitro ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ΅ ΠΈΠΌΠΌΡΠ½ΠΎΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π½Π° ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ [55].
Π’Π΅ΡΠ°ΠΏΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π£ΠΠ₯Π
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΡΡΠΎΠ·
ΠΠΠ¦ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ»ΠΎΠ±ΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ², ΡΠΈΠ±ΡΠΎΠ·Ρ ΠΈ, Π½Π°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΠΊ ΡΠΈΡΡΠΎΠ·Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°, Π΄Π»Ρ ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ².
ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ¦ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π Π² Π΄ΠΎΠ·Π°Ρ ΠΎΡ 13 Π΄ΠΎ 15 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/ΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ±ΠΈΠ½Π°, ΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ¦ [23, 24, 56, 57], ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΠ΅ΠΉΠΎ [33] ΠΈ Π³ΠΈΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ [23, 24]. ΠΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ±ΡΠΎΠ·Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠΎΠ·Π° [58]. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅, ΡΡΠΎ, Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ±ΠΈΠ½Π° ΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΎΠ² Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π° Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ, Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ 4 Π»Π΅Ρ, Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ [59]. ΠΡΠΈ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π²ΡΡ Π»Π΅Ρ ΡΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½Π΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ [46]. ΠΠ°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π² Π΄ΠΎΠ·Π΅ 7,7 ΠΌΠΊ/ΠΊΠ³/ΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ 24 ΠΌΠ΅ΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ¦ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΌΠ°Π»ΠΎΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ [61]. ΠΠΎΠ·Ρ Π£ΠΠ₯Π 7,7 ΠΈ 10 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ¦ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ. ΠΠ»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ¦ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΡ
ΠΠ‘Π₯ β ΡΡΠΎ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠ΄ΡΠΊΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²Π½ΡΡΡΠΈ- ΠΈ Π²Π½Π΅ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ², ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌ ΠΊ ΠΎΠ±Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΈΠ±ΡΠΎΠ·Ρ, Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΠΈ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΡΠΎΠ·Ρ.
Π₯ΠΎΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π½Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π Π² Π΄ΠΎΠ·Π΅ ΠΎΡ 13 Π΄ΠΎ 15 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/Π΄Π΅Π½Ρ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° ΠΠ‘Π₯ β Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ±ΠΈΠ½Π°, Π½ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π½Π΅ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΎ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π±Π΅Π· ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ [25, 32, 34]. Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ S. A. Mitchell Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. [62] ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ‘Π₯ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ·ΠΎΠΉ (20 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/ΡΡΡ) Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π³ΠΈΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ, Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ, ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΠ‘Π₯ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΎΠ±Π΅ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ, Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΠ‘Π₯ Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅Π»Π°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΈΡΠ΅Π»ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ². Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π΄Π»Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ Π΄ΠΎΠ·Π° Π£ΠΠ₯Π. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ° Π½Π° Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π½Π΅Ρ, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠΈΠΊΡΡΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠ° [63].
ΠΠ½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ
ΠΠ½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ (ΠΠΠ₯Π) ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π½Π·ΠΈΡΠΎΡΠ½ΡΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π·ΡΠ΄ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΊΡΠΏΠΈΡΡΡΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π΅ [64]. Π£ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π°, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ Ρ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΠΠΠ₯Π ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ (> 40 ΠΌΠΊΠΌΠΎΠ»Ρ/Π»), ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠΈΡΠΊ ΠΌΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ β₯ 100 ΠΌΠΊΠΌΠΎΠ»Ρ/Π» [65]. Π¦Π΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π² ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π³ΠΎΡΠΌΠΎΠ½Ρ. ΠΠΠ₯Π ΡΠ°ΡΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π±Π΅ΡΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·ΡΠ΄Π°, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ²Π°ΠΌΠΈ [66]. ΠΠ°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡΠ΅ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π³ΠΎΡΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ² Π²ΡΡΠ΅ ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ BSEP [67]. ΠΠ΅ΡΠΎΡΡΠ΅Π½ ΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ² Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ .
ΠΠ»Ρ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ₯Π ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½, Π΄Π΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠ½, S-Π°Π΄Π΅Π½ΠΎΠ·ΠΈΠ»-1-ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ½, Π ΠΈΡΠ°ΠΌΠΏΠΈΡΠΈΠ½ ΠΈ Π£ΠΠ₯Π [68, 69].
Π£ΠΠ₯Π ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ, ΠΎΠ½Π° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Π° ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π΅Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΠΈΡΡΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΈ ΠΠΠ₯Π [70], Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΡΠ»ΡΡΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈ [64]. ΠΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΠΠ₯Π ΠΈ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π Π½Π° ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΌΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΎΠ·Π΅
ΠΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΎΠ· β ΡΡΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ Π³Π΅Π½Π° CFTR, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ·ΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΠ², Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±ΠΎΠΊ Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠ°Ρ , ΠΎΠ±ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΎΡΠ°Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΠ±ΡΠΎΠ·Ρ ΠΈ ΡΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΡΠΎΠ·Ρ.
Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΎΠ΄Π° ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°, ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΌΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΎΠ·ΠΎΠΌ [71]. Π‘ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎ Π³ΠΈΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ [72]. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ Π΄ΠΎΠ·Π° Π£ΠΠ₯Π (20 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/ΡΡΡΠΊΠΈ), ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π°, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠ°Ρ (10 ΠΌΠ³/ΠΊΠ³/ΡΡΡΠΊΠΈ), ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ Π£ΠΠ₯Π ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π° Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Ρ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ [73].
Π£ΠΠ₯Π β ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ Π±Π΅Π·ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΌΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΎΠ·Π΅.
ΠΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°
ΠΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· (ΠΠ‘ΠΠΠ₯) ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π°ΡΡΠΎΡΠΎΠΌΠ½ΠΎ-ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ Ρ Π΄Π΅Π±ΡΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π² Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΡΡΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π΅Π΅ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ [74]. Π Π°Π½Π΅Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΠ‘ΠΠΠ₯ [74β78]: ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· 1-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° (ΠΠ‘ΠΠΠ₯-1), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Ρ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π³Π΅Π½Π° ATP8B1, ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ (Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ familial intrahepatic cholestasis β FIC1), ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ»ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ»ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π±ΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΡΠΈΠ½ΡΡΠΎΠΈΠ΄Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π½Π° Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ; ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· 2-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° (ΠΠ‘ΠΠΠ₯-2), ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠΎΡΠ° ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ (BSEP), ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌ ABΠ‘B11; ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· 3-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° (ΠΠ‘ΠΠΠ₯-3), ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ P-Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π°, Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠΌ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° MDR3, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π° ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΠΈΡΡΠ΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° III (multidrug resistance β MDR3), ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌ ABCB4.
Π Π°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅ΠΊΠ²Π΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (next generation sequencing β NGS) ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΠΊΠ·ΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΠΊΠ²Π΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (whole-exome sequencing β WES), ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»Π° ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π³Π΅Π½Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ Π³Π΅Π½ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ-2 (Tight junction protein 2 β TJP2) [79] ΠΈ Π³Π΅Π½ NR1H4, ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΠ½Π΅Π·ΠΎΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ X-ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ° (Farnesoid X Receptor β FXR) [80], ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π·Π° ΠΠ‘ΠΠΠ₯4 ΠΈ ΠΠ‘ΠΠΠ₯5 [81, 82]. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ ΠΎ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π³Π΅Π½Π΅ ΠΌΠΈΠΎΠ·ΠΈΠ½Π° 5Π (MYO5B), ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π° ΠΠ‘ΠΠΠ₯-ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ β Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠ²ΠΎΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ° [83, 84].
Π ΡΡΠ°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ ΠΠ‘ΠΠΠ₯ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π [85], Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠ°Π½ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ ΠΆΠΈΡΠΎΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΠ΅ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Ρ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ (Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΏΠ°Π½ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΡ) [77]. ΠΠ»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·ΡΠ΄Π° ΠΏΡΠΈ ΠΠ‘ΠΠΠ₯ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΏΠΈΡΠΈΠ½ [78]. ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ·Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΎΠΌ, Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π°Π·ΠΎΠ±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΡΠ΅Π½Π°ΠΆ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°Π½Π΄ΠΈΠ΄Π°ΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠΈ ΠΠ‘ΠΠΠ₯-3 ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ Ρ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ»Ρ ΠΎΠ»ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ΠΉ MDR3, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠΈΡΡΠ΅Π½Ρ-ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π² 70% ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡ Π½Π° Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π [86], Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌ Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΠΠ‘ΠΠΠ₯-3, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ.
ΠΠ΅ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°
ΠΠΎΠ±ΡΠΎΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·
ΠΠΎΠ±ΡΠΎΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· (ΠΠ ΠΠΠ₯) β ΡΡΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π°ΡΡΠΎΡΠΎΠΌΠ½ΠΎ-ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π΅ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π° (ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌ Π΄Π²ΡΡ ΡΠΏΠΈΠ·ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»ΡΡΡ ΠΈ) [87]. ΠΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π°, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π°Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½Π°, ΡΠ΅ΠΌ ΠΠ‘ΠΠΠ₯ [79]. ΠΠ ΠΠΠ₯ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π΄Π΅Π±ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΠΠ‘ΠΠΠ₯, ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ. ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ Π΄Π²Π΅ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΠ ΠΠΠ₯: ΠΠ ΠΠΠ₯-1 Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π³Π΅Π½Π° ATP8B1, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ ΠΠΠ₯-2 β ΠΏΡΠΈ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π² Π³Π΅Π½Π΅ ABCB11.
ΠΠ ΠΠΠ₯ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°, ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌ ABCB11, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π° Π»ΠΈΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ [88]. Π’ΡΠΈΠ³Π³Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ Π΄Π΅Π±ΡΡΠ° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ²Ρ. ΠΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΡΠ΄ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΡ ΠΈ. ΠΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΏΠ°ΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π° Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½, ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅Π±Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ.
ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΠ ΠΠ₯ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ Π½Π° ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΡ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΏΠΎΠ² Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π° ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ²ΠΎΠ². ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π£ΠΠ₯Π, Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½, ΠΊΠΎΡΡΠΈΠΊΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΏΠΈΡΠΈΠ½, Π°Π½ΡΠΈΠ³ΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ±Π°ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π» ΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ±Π°ΠΌΠ°Π·Π΅ΠΏΠΈΠ½ [87]. ΠΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·Π° Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π»ΡΠ±ΡΠΌΠΈΠ½Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π΄ΡΠΎΡΠ±Π΅Π½ΡΠ° [89]. Π ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΈ [90].
Π₯ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ Β«ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² Ρ ΠΎΠ·ΡΠΈΠ½Π°Β»
ΠΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ Β«ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² Ρ ΠΎΠ·ΡΠΈΠ½Π°Β», Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΡΠ·Π²Π°ΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·. Π Π°Π½Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠ»Π°ΡΠ΅Π±ΠΎ-ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π΅ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡ Π΅ΠΌΠΎΠΉ Β«Π±ΡΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ + ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ΄Β», ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π»ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ [91].
ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·
ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ (ΠΠΠΠ) ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π΄ΡΠ°Π²ΠΎΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 5% ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π³ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΡ ΠΈ ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 40% ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ° Ρ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ 50 Π»Π΅Ρ [92]. ΠΠΠΠ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠ»ΡΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΠΌ Π² 50% ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π²) [93]. Π‘ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°. ΠΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ 30% ΠΠΠΠ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ (Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· β ΠΠΠ₯) [94]. ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, Π°Π½ΡΠΈΠ³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ²Π½ΡΠ΅, Π°Π½ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ°Π±Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, Π³ΠΈΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π° ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠΎΠΏΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ [92]. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ 27% ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ Ρ ΠΠΠ₯Π Π² Π°Π½Π°ΠΌΠ½Π΅Π·Π΅ ΠΆΠ°Π»ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΡΠ΄ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΊΠ»Π° [66].
ΠΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠΠ₯ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΡΡΡΡΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡ. Π₯ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π· ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ Π±Π΅ΡΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠ½ΠΎ, Π° Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ [93]. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΡΠ΄, ΠΊΡΠ°Π½ΡΠΎΠΌΡ ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅Π»Π°Π½ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΌΠΈΡ.
ΠΠ°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π° ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΌΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π [49].
Π₯ΠΎΡΡ Π£ΠΠ₯Π ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΠ»Π΅ΡΠΈΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ Π΅Π΅ Π°Π½ΡΠΈΡ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ ΡΠ°ΡΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ. ΠΠ°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π, ΠΏΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ Π΄ΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ, Π½Π° ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΠ°Ρ Π΄ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π° Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π. Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌ P450 3A4 (CYP3A4) β ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½Ρ, ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ ΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ½ [95]. ΠΡΠΎΠ±ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π£ΠΠ₯Π ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ .
Π₯ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΡΠ΄
ΠΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΡΠ΄ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠΌ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·. Π₯ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·ΡΠ΄ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π° ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ. Π§Π°ΡΡΠΎΡΠ° ΠΈ ΡΡΠΆΠ΅ΡΡΡ Π·ΡΠ΄Π° Π²Π°ΡΡΠΈΡΡΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π°. Π‘ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΠΌ Π·ΡΠ΄ΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠ»Π°ΠΆΠΈΠ»Π»Ρ, ΠΠ‘ΠΠΠ₯ ΠΈ ΡΠ΅ΠΆΠ΅ β Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ°ΡΠ½Π°Ρ Π°ΡΡΠ΅Π·ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΡ [96, 97].
Π₯ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·ΡΠ΄, ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ, ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π½ΠΈΠΉ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΠΊΠΎΠΆΠ΅. ΠΡΠ΄ ΡΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ [98]. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠΌ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ, ΠΈΡΠΏΡΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΡΠ΄ Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΎΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·, ΠΈ Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ ΠΎΠ± ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π·ΡΠ΄Π° Π² ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [99]. ΠΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ Π·ΡΠ΄Π° Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π°.
Π Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π·ΡΠ΄Π°, Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ°. Π Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ: ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΠ·Π° (Π΅ΠΆΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎΠ΅ Π½Π°Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΡΠ³ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ² Π½Π° ΠΊΠΎΠΆΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡ Π΄ΡΡΠ΅ΠΉ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π³ΠΎΡΡΡΠΈΡ Π²Π°Π½Π½), ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΠ°ΠΏΠΈΠ½ Π½Π° ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΆΠΈ ΠΈ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½Π΅ΠΉ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ΅ΡΡΡΠΈ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡ Π·ΡΠ΄. ΠΠ»Ρ Π»ΡΠ±ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π·ΡΠ΄ΠΎΠΌ, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠΌ.
ΠΡΠΈ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π£ΠΠ₯Π Π² ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ·Π΅ 600 ΠΌΠ³/ΠΌ 2 Π² ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΡΠ° Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ [100, 101]. Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·ΡΠ΄Π° ΠΏΡΠΈ ΠΠ‘ΠΠΠ₯ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π° [102β105].
ΠΠΈΠΏΠΎΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄-Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ
ΠΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π³Π΅Π½Π°Ρ FIC ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π·Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄-Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ (ΠΠ€ΠΠΠΠ). ΠΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°, ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌ ABCB4, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΠΠ Ρ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠΈΡΠΊΠ° Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. Π Π°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΠ€ΠΠΠΠ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ ΠΈ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ 1:3. Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π΄ΠΎ 10% Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΡ ΠΈ ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΠ°ΠΌΠ½ΠΈ Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ·ΡΡΠ΅, Π° Π² 25% ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ [106]. ΠΠ€ΠΠΠΠ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ Ρ ΠΎΠ»Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΠΈΡΡΡΠΊΡΠΎΠΌΠΈΠΈ ΠΈ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΊΡΠΏΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π£ΠΠ₯Π [70]. Π‘Π½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π² ΠΆΠ΅Π»ΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ½Π°, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΠΌΠ½Π΅ΠΉ. ΠΠ»Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΠ€ΠΠΠΠ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌ Π΄Π²Π° ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠ΅Π² [107]:
ΠΠ°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅
Π£ΠΠ₯Π ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, Π° ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΎΠ½Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ. Π₯ΠΎΡΡ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·ΡΠ΄Π°, ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π³ΠΈΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΈ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π½Π° ΠΊΡΠΏΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ . ΠΡΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ Π£ΠΠ₯Π ΠΏΡΠΈ ΠΠ‘Π₯, ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π±ΠΎΡΠ° Π΄ΠΎΠ·Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½Π·ΠΈΡ Π£ΠΠ₯Π (Π£ΡΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠΊ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½Π·ΠΈΡ). Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠΌ Π£ΠΠ₯Π Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠΉ Π€Π΅Π΄Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΠ²ΡΠΎΡΠΎΡΠ·Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°Ρ Π£ΡΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠΊ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² Π£ΠΠ₯Π.
Π‘ΡΠ°ΡΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π° Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΠΎΡΠ·Π°Π΄Π°Π½ΠΈΡ Β«ΠΠ½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΠΊΠΎ-Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΈΠ½Π²Π°Π»ΠΈΠ΄ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΒ». ΠΠΎΠΌΠ΅Ρ Π³ΠΎΡΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΠΠΠ-Π18-118051790107-2.
ΠΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ° / References
Π€ΠΠΠΠ£ ΠΠ Π ΠΠΠΠ£ ΠΈΠΌ. Π. Π. ΠΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠ²Π° ΠΠΈΠ½Π·Π΄ΡΠ°Π²Π° Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ, ΠΠΎΡΠΊΠ²Π°
Π£ΡΡΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡ
ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ/ Π. Π. ΠΠΎΠ»ΡΠ½Π΅Ρ, Π. Π. Π₯Π°Π²ΠΊΠΈΠ½
ΠΠ»Ρ ΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ: ΠΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π²ΡΠ°Ρ β 6/2020; ΠΠΎΠΌΠ΅ΡΠ° ΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡ Π² Π²ΡΠΏΡΡΠΊΠ΅: 62-68
Π’Π΅Π³ΠΈ: ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ, ΡΠΈΡΡΠΎΠ·, Ρ
ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΡ, Ρ
ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠ°Π·
- ΠΠ°ΠΊ Π·Π²Π°Π»ΠΈ ΡΡΠΏΡΡΠ³Ρ ΡΠΈΠ»ΡΡΠΌΠ° ΡΠ΅ΠΊΡΠΏΠΈΡΠ°
- ΠΠ²ΡΠΎΠΊΠ²Π°ΡΡΠ΅Π²ΡΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ